Samen werken aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving?
- BezoekadresKelvinbaan 40 (2e etage), 3439 MT Nieuwegein
- PostadresPostbus 1475, 3430 BL Nieuwegein
- Telefoon030-2311377
- E-mailinfo@lbpsight.nl
Dit artikel verscheen eerder in Cobouw.
26 september 2018
‘Voor aanpakken leegstand op platteland is gebiedsvisie nodig’
Overheden moeten het probleem van vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) planmatig en gebiedsgericht aanpakken. Nu wordt vaak afgewacht tot eigenaren van dergelijke VAB-locaties zich melden, waardoor de echte problemen blijven liggen. Dat vindt Jolan Knol, adviseur bij de afdeling rentmeesters.
VOLOP MOGELIJKHEDEN
Op het platteland komen steeds meer boerderijen leeg te staan. Door verwaarlozing van die gebouwen gaat de landschappelijke kwaliteit achteruit. Dat kan leiden tot illegale en zelfs criminele activiteiten, zoals wietkwekerijen. “Om die ontwikkeling te stuiten is een heldere visie en aanpak nodig”, zegt Knol.
Hij en zijn collega’s bij LBP|SIGHT zien volop mogelijkheden voor vrijkomende agrarische bebouwingen. “Voor de hand ligt om de gebouwen te hergebruiken, bijvoorbeeld als B&B, ecoruïne of voor duurzame energie”, zegt de adviseur. “Maar er zal ook gesloopt moeten worden.” Belangrijk bij het maken van keuzes is in elk geval dat het gebiedsgericht gebeurt.
‘AANPAK TE AFWACHTEND’
En daar wringt ‘m nog dikwijls de schoen. “Neem de provincie Utrecht”, noemt Knol als voorbeeld. Die provincie opent een loket waar agrariërs advies kunnen krijgen over mogelijke nieuwe bestemmingen voor hun leegkomende boerderijen.
“Dat lijkt mooi en nuttig, maar die aanpak is veel te afwachtend. Je bereikt zo alleen de boeren die al plannen hebben”, zei Jolan Knol op 4 augustus ook al in het Algemeen Dagblad. “Maar de echte probleembedrijven, voornamelijk van oudere boeren die bijna stoppen of al zijn gestopt met hun bedrijf, bereik je er niet mee.”
GEBIEDSVISIE
In agrarische terminologie maakt Knol de vergelijking tussen het laag- en het hooghangend fruit. “Met zo’n loket los je de problemen van het laaghangend fruit wel op, maar niet die van het hooghangend fruit. Vandaar dat er een totaalaanpak nodig is: een gebiedsvisie”, stelt hij.
“Een voorbeeld hiervan is een gebiedsfonds waarmee overbodige locaties worden gesloopt. Maak je van een overbodige boerderij bijvoorbeeld een theehuis, dan betaal je mee aan de sloop van een agrarische locatie waar een nieuwe invulling niet mogelijk is. Zo voorkom je dat het gebied verpaupert en zorg je voor revitalisatie.”
KENNIS GESPREID
Complicerende factor is dat veel kennis is gespreid over onder meer provincies en gemeenten. “Er kan namelijk veel”, zegt Knol. “Zo hebben sommige gemeenten gunstige voorwaarden of subsidies voor sloop. Maar die moet je maar net kennen. Daarom moeten overheden en eigenaren van agrarische bedrijven beter samenwerken. Dan hoeft het wiel niet steeds opnieuw te worden uitgevonden.”
Vorig jaar deden Knol en zijn collega’s in opdracht van makelaarsvereniging NVM onderzoek naar VAB’s. “Ook daaruit kwam ons advies om gebiedsgericht te werk te gaan”, aldus onze adviseur. “Zo’n gebiedsvisie moet er komen in samenwerking tussen provincie, gemeenten en een groep eigenaren. Op die manier wordt de verantwoordelijkheid verdeeld over de verschillende spelers.”
‘LEGIO MOGELIJKHEDEN’
Knol is optimistisch over het aanpakken van de leegstand in het buitengebied. “De mogelijkheden zijn echt legio”, merkt hij op. “Maar partijen zijn zich daarvan vaak niet bewust. En niet iedere agrariër snapt dat zijn boerderij een VAB gaat worden. Wordt het slopen, dan moet het voor hem financieel wel aantrekkelijk zijn. Maar wil je een agrariër meekrijgen, dan moet je duidelijk maken dat niks doen met zijn locatie echt voor problemen zorgt.”
En dat duidelijk maken wordt alleen maar gemakkelijker, als er een concreet totaalplan, een gebiedsvisie ligt. “Bij het opstellen daarvan komen onze adviezen, expertise en ervaring goed van pas”, aldus Jolan Knol.