Rigide toepassing van regels uit het geluidbeleid

Het is bijzonder om te zien dat gemeenten verschillende opvattingen hebben over de wijze waarop zij aan de doelstellingen van de overheid kunnen bijdragen. Soms leiden die opvattingen ertoe dat de oplossingen die we bedenken vooral dienen om te voldoen aan de regels, maar niet altijd bedoeld zijn voor het creëren van een goed woon- en leefklimaat. Bovendien is wat in de ene gemeente wordt toegestaan, niet mogelijk in een andere gemeente. Een paar oplossingen waarbij ik me afvraag of we niet zijn doorgeschoten.

Het bij uitzondering te openen deel in een (dove) gevel 
De definitie van een dove gevel uit de Wet geluidhinder is een bouwkundige constructie waarin alleen bij uitzondering te openen delen aanwezig zijn, mits de delen niet direct grenzen aan een geluidgevoelige ruimte.

De onduidelijkheid zit ‘m in het criterium ‘bij uitzondering te openen delen’. Het artikel noemt een nooduitgang als voorbeeld. Er zijn gemeenten die deze definitie ook daadwerkelijk zo strikt interpreteren. Andere gemeenten staan een glazenwassersraam toe. In sommige gemeenten is zelfs een voordeur toegestaan. Ook daarbij worden er wisselende voorwaarden gesteld voor de achter de voordeur aanwezige ruimten of het aantal deuren dat achter de voordeur aanwezig moet zijn voordat een geluidsgevoelige ruimte wordt betreden.

En wat te denken van de aannemer die de sleutels van het op te leveren appartement overhandigt en de bewoner erop wijst dat in de keukenla het hang- en sluitwerk ligt om een raam in een dove gevel alsnog te openen te maken? Ook als de aannemer ze er niet op wijst, begrijpen bewoners vaak het principe van de dove gevel niet. Dan maken ze zelf alsnog een vast kozijn te openen.

Toepassing van gecombineerde geveldelen
Ook heel bijzonder is de opvatting van sommige gemeenten dat één gevel niet uit een combinatie van een doof geveldeel en bijvoorbeeld een geveldeel met een geluidvlies mag bestaan.

Nog gekker is het als gemeenten bij een eengezinswoning wel de verticale toepassing van verschillende geveldelen toestaan, maar een horizontale toepassing niet. Ik kan geen enkel inhoudelijk argument voor deze opvattingen bedenken, anders dan een strikt formele interpretatie van de definities uit de wet.

De geluidluwe gevel
Een prima manier om de woonkwaliteit van een hoogbelaste woning te verhogen, bestaat uit de realisatie van een geluidluwe gevel. In veel gemeenten is een geluidluwe gevel een gevel waar de voorkeursgrenswaarde uit de Wet geluidhinder niet wordt overschreden. Soms gaat het dan om de voorkeursgrenswaarde voor de bron die de hoge geluidbelasting veroorzaakt. Soms gaat het om alle voorkeursgrenswaarden, soms wordt er ook cumulatief beoordeeld.

Los daarvan gaat het sommige gemeenten om het creëren van luwe buitenruimten waar de bewoner van kan genieten. In andere gevallen gaat het slechts om het creëren van een luw geveldeel waarin een te openen raam aanwezig is, waarachter bewoners bijvoorbeeld met open raam van een goede nachtrust kan genieten. In enkele gevallen wordt dit alleen toegestaan als er voor de bewoners in de directe nabijheid van de woning een geluidluwe ruimte of een geluidsluw gebied aanwezig is, bijvoorbeeld een park of een dakterras.

En dan spreken we nog niet over de bestaande verschillen in de definitie van een geluidsluwe gevel. Soms is dat de voorkeursgrenswaarde, soms wordt in hoogbelaste omgevingen gesproken van een relatief luwe gevel, dat wil zeggen tot 3 of 5 dB boven de voorkeursgrenswaarde. Me dunkt dat ook rond de luwe gevel het beoogde doel soms wordt voorbij geschoten.

Het aquarium aan de gevel
Bij de aanwezigheid van een inpandige loggia of een balkon kan in veel gevallen een flinke geluidreductie op de achtergelegen vloer of gevel worden bereikt met de toepassing van een gesloten borstwering. Soms is het aanbrengen van extra geluidsabsorberend materiaal noodzakelijk, soms moet de borstwering vrijwel verdiepinghoog worden uitgevoerd om voldoende reductie te bereiken. En, weer afhankelijk van de gemeente, mag het bovenste deel van de borstwering geheel of gedeeltelijk te openen zijn of moet het deels geopend blijven om aan de eisen voor spuiventilatie te voldoen.

Ook wordt er per gemeente verschillend gedacht over de locatie van het rekenpunt achter de borstwering. Moet dat op 1,5 meter boven het vloerniveau worden gelegd? Mag het alleen ter plaatse van de te openen delen worden berekend? Mag het over het volledige te openen deel worden gemiddeld? Kortom, allerlei verschillende opvattingen die leiden tot bijzondere constructies met een borstwering waarachter op vloerniveau in de gevel een te openen deel en een gesloten deel dat over de borstwering heen kijkt.

Zijn dit nog oplossingen waarbij de bewoner de buitenruimte beleeft en met een te openen raam kan slapen? Of zijn het slechts middelen om binnen de interpretatie van de formele eisen uit de wet en of het gemeentelijk beleid te voldoen? Soms worden zelfs ingewikkelde sluisconstructies bedacht waarvan de bewoner de bedoeling niet eens kent, laat staan dat die tot tevredenheid leiden.

Geluidreductie versus ventilatie-eisen
Deze strijdige issues veroorzaken ook bijzondere oplossingen. Wat te denken van het aanbrengen van ventilatoren om warmte in een middels een glazen vlies afgesloten galerijflat af te voeren? Of van enorme, al dan niet bouwkundige, geluiddempende ventilatieroosters om te kunnen spuien zonder het vlies te openen? Dit zijn toch typisch voorbeelden waarbij het ontwerp volledig het doel voorbij schiet.