Samen werken aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving?
- BezoekadresKelvinbaan 40 (2e etage), 3439 MT Nieuwegein
- PostadresPostbus 1475, 3430 BL Nieuwegein
- Telefoon030-2311377
- E-mailinfo@lbpsight.nl
Dit artikel verscheen eerder in Cobouw.
31 januari 2019
Regelgeving voor effecten van beschaduwing op zonnepanelen
Er moet beleid komen om de effecten van hoogbouw op daken met zonnepanelen te reguleren, vinden onze adviseurs. Op dit moment is er nog geen helder beleid hoe hiermee om te gaan, terwijl vanuit de omgeving steeds vaker bezwaar zal komen op dit vlak.
Het Bouwbesluit zegt niets over de effecten van hoogbouw op daken met zonnepanelen. Ook bij de wijziging van bestemmingsplannen wordt dit probleem niet of nauwelijks beoordeeld. Toch is dit een probleem dat zich in de toekomst steeds vaker zal voordoen. Dit komt door de stedelijke verdichting in combinatie met het feit dat op steeds meer daken zonnepanelen liggen.
BINNENSTEDELIJKE GEBIEDEN
Onze collega’s komen de laatste tijd met name in binnenstedelijke gebieden een nieuw probleem tegen: daken met zonnepanelen die letterlijk worden overschaduwd door later gerealiseerde hoogbouw. “Inkomstenderving door een lagere opbrengst van de zonnepanelen is het gevolg”, zegt Sierd Tilma. Hij is bij ons adviseur op onder meer het gebied van stedenbouwfysica.
GEVOLGEN VOOR ENERGIEOPBRENGST
“Vooral in de steden worden gebouwen steeds dichter op elkaar neergezet en gaan ze steeds verder de hoogte in”, legt Sierd uit. “Laatst was ik bij iemand die zonnepanelen op zijn dak had geplaatst. Maar naast hem werden boven op een bestaand pand drie of vier verdiepingen bijgebouwd. Dat betekende dat zijn zonnepanelen een groot deel van de dag in de schaduw kwamen te liggen. Met alle gevolgen van dien voor de energieopbrengst.”
‘NOG NOOIT BIJ STILGESTAAN’
Qua bezonning is er op dit moment alleen beleid voor hoeveel zonlicht er in een woning binnenvalt: het zogeheten visuele comfort. “Maar bij gevolgen voor de opbrengsten van zonnepanelen is nog niet of nauwelijks stilgestaan”, aldus Sierd.
Er worden steeds meer zonnepanelen op daken geplaatst. Particulieren kiezen ervoor om op hun daken zonnepanelen te leggen, maar ook het beleid om (bijna) energieneutraal te bouwen stimuleert deze ontwikkeling. Volgens Sierd Tilma is het daarom hoog tijd dat de wet- en regelgeving rekening houdt met de schaduwzijde van hoogbouw. “Ook de gebouwde omgeving moet bijdragen aan de klimaatdoelstellingen”, stelt hij. “Daarom is het belangrijk om bij ruimtelijke ontwikkelingen de effecten van extra beschaduwing op de opbrengst van zonnepanelen mee te nemen.
INKOMENS- EN PLANSCHADE
Jacob Jan van Burg, adviseur ruimtelijke ordening, voegt daar nog een element aan toe. “Voor de waardebepaling van een pand tellen zaken als isolatie en energiebesparing steeds zwaarder mee”, zegt hij. “Brengen de zonnepanelen, jouw eigen energiecentrale, door beschaduwing minder op? Dan lijd je aantoonbaar inkomensschade. Ook kun je stellen dat het pand hierdoor minder waard wordt. Hiermee ontstaat een grondslag voor een planschadeclaim.”
Een inkomensderving of waardevermindering van zo’n vijf procent wordt in het algemeen wel acceptabel geacht als ‘maatschappelijk risico’. “Maar je hebt geen garantie dat de schade in dit soort situaties altijd onder deze drempel blijft. Zeker als er ook sprake is van andere schadefactoren, zoals verlies van uitzicht”, zo verwacht Jacob Jan.
ONTWIKKELEN VAN HANDZAME METHODIEK
Het is een uitdaging om de effecten van hoogbouw op daken zorgvuldig in richtlijnen te vatten. Sierd: “Er zijn veel soorten panelen. Waar liggen ze precies? En hoe groot zijn de negatieve effecten exact?” Maar hij stelt ook dat het zeker mogelijk moet zijn. “Vandaar dat wij nu werken aan een oplossing: het ontwikkelen van een handzame methodiek. Daarnaast vinden we dat ook gemeenten serieus over dit vraagstuk moeten nadenken. Zij hebben tenslotte de positie het punt van de extra beschaduwing bij ruimtelijke ontwikkelingen mee te nemen.”